efekt fałszywego konsensusu można przypisać dwóm równoległym teoriom percepcji społecznej, „badaniu tego, jak tworzymy wrażenia i wnioskujemy o innych ludziach”. Pierwszym z nich jest idea porównania społecznego. Głównym twierdzeniem teorii porównywania społecznego Leona Festingera (1954) było to, że jednostki oceniają swoje myśli i postawy na podstawie innych ludzi. Może to być motywowane chęcią potwierdzenia i potrzebą dobrego samopoczucia., Jako rozszerzenie tej teorii ludzie mogą używać innych jako źródeł informacji do definiowania rzeczywistości społecznej i kierowania zachowaniem. Nazywa się to informacyjnym wpływem społecznym. Problem polega jednak na tym, że ludzie często nie są w stanie dokładnie dostrzec normy społecznej i rzeczywistych postaw innych. Innymi słowy, badania wykazały, że ludzie są zaskakująco słabi „intuicyjnych psychologów” i że nasze osądy społeczne są często niedokładne. Odkrycie to pomogło położyć podwaliny pod zrozumienie stronniczego przetwarzania i niedokładnego postrzegania społecznego., Efekt fałszywego konsensusu jest tylko jednym z przykładów takiej nieścisłości.
drugą wpływową teorią jest projekcja, idea, że ludzie rzutują własne postawy i przekonania na innych. Ta idea projekcji nie jest pojęciem nowym. W rzeczywistości można go znaleźć w pracy Sigmunda Freuda o mechanizmie obronnym projekcji, pracy D. S. Holmesa o projekcji atrybutywnej (1968) i pracy Gustava Ichheissera o percepcji społecznej (1970). D. S., Na przykład Holmes opisał projekcję społeczną jako proces, w którym ludzie „próbują potwierdzić swoje przekonania poprzez rzutowanie własnych cech na inne osoby”.
tutaj można nawiązać związek między dwiema wymienionymi teoriami porównywania społecznego i projekcji. Po pierwsze, jak wyjaśnia teoria porównań społecznych, jednostki stale patrzą na rówieśników jako grupę odniesienia i są zmotywowane do tego, aby szukać potwierdzenia dla własnych postaw i przekonań., Aby jednak zagwarantować potwierdzenie i wyższą samoocenę, jednostka może nieświadomie projektować własne przekonania na innych (cele ich porównań). Ten ostateczny wynik jest efektem fałszywego konsensusu. Podsumowując, efekt fałszywego konsensusu może być postrzegany jako wynikający zarówno z teorii porównań społecznych, jak i koncepcji projekcji.
efekt fałszywego konsensusu, zdefiniowany przez Rossa, Greene 'A i House' a w 1977 roku, stał się kulminacją wielu powiązanych teorii, które go poprzedzały., W swojej znanej serii czterech badań Ross i współpracownicy postawili hipotezę, a następnie udowodnili, że ludzie mają tendencję do przeceniania popularności własnych przekonań i preferencji. Badania były prowadzone zarówno w sytuacjach hipotetycznych za pomocą ankiet ankietowych, jak i w autentycznych sytuacjach konfliktowych. W przypadku badań kwestionariuszowych uczestnicy zostali przedstawieni z hipotetycznymi zdarzeniami, a następnie poproszono ich nie tylko o wskazanie własnych wyborów behawioralnych i cech w podanych okolicznościach, ale także o ocenę odpowiedzi i cech swoich rówieśników, którzy określali się jako „aktorzy”., Jeśli chodzi o realne badania okazyjne, uczestnicy rzeczywiście skonfrontowani zostali z sytuacjami konfliktowymi, w których zostali poproszeni o wybór alternatyw behawioralnych i ocenę cech, a także decyzji dwóch rzekomo prawdziwych osób, które uczestniczyły w badaniu. Ogólnie rzecz biorąc, raterzy dokonywali bardziej „ekstremalnych prognoz” na temat osobowości aktorów, którzy nie podzielali własnych preferencji raterów. W rzeczywistości raterzy mogli nawet pomyśleć, że coś jest nie tak z ludźmi wyrażającymi alternatywną odpowiedź.
, badania, blisko 50 prace zostały opublikowane z danymi na temat efektu fałszywego konsensusu. Rozszerzono również podejścia teoretyczne. Teoretyczne perspektywy tej epoki można podzielić na cztery kategorie: (a) selektywna ekspozycja i dostępność poznawcza, (b) salience i skupienie uwagi, (c) logiczne przetwarzanie informacji i (d) procesy motywacyjne. Ogólnie rzecz biorąc, naukowcy i projektanci tych teorii uważają, że nie ma jednej właściwej odpowiedzi., Zamiast tego przyznają, że istnieje nakładanie się teorii i że efekt fałszywego konsensusu jest najprawdopodobniej spowodowany kombinacją tych czynników.
ekspozycja selektywna a dostępność poznawcza
teoria ta jest ściśle powiązana z heurystyką dostępności, co sugeruje, że na postrzeganie podobieństwa (lub różnicy) wpływa to, jak łatwo te cechy można przywołać z pamięci. I jak można się spodziewać, podobieństwa między sobą i innymi są łatwiejsze do przypomnienia niż różnice., Dzieje się tak po części dlatego, że ludzie zwykle kojarzą się z tymi, którzy są do siebie podobni. To wybrane narażenie na podobne osoby może stronniczość lub ograniczyć „próbkę informacji o prawdziwej różnorodności opinii w większym środowisku społecznym”. W wyniku selektywnej ekspozycji i heurystyki dostępności naturalne jest, że podobieństwa dominują w myślach.
, (1992) przeprowadził popularne badania nad skutkami efektu fałszywego konsensusu wśród określonej społeczności nastolatków w celu ustalenia, czy uczniowie wykazują wyższy poziom fałszywego konsensusu wśród swoich bezpośrednich rówieśników, w przeciwieństwie do społeczeństwa w ogóle. Uczestnikami tego eksperymentu były 203 studentów w wieku od 18 do 25 lat (ze średnią 18,5). Uczestnicy otrzymali kwestionariusz i zostali poproszeni o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące różnych tematów społecznych., Dla każdego tematu społecznego poproszono ich o odpowiedź na to, co czują na ten temat i oszacowanie odsetka rówieśników, którzy się z nimi zgodzą. Wyniki określiły, że efekt fałszywego konsensusu był niezwykle powszechny, gdy uczestnicy opisywali resztę swojej społeczności uniwersyteckiej; spośród dwudziestu rozważanych tematów szesnaście z nich wyraźnie wykazało efekt fałszywego konsensusu., Wysoki poziom efektu fałszywego konsensusu obserwowanego w tym badaniu można przypisać badanej grupie; ponieważ uczestnicy zostali poproszeni o porównanie się z grupą rówieśników, których stale się otaczają (i postrzegają jako bardzo podobnych do siebie), poziomy efektu fałszywego konsensusu wzrosły.
znaczenie i skupienie uwagi
teoria ta sugeruje, że gdy jednostka skupia się wyłącznie na swojej preferowanej pozycji, jest bardziej skłonna przecenić jej popularność, padając tym samym ofiarą efektu fałszywego konsensusu., Dzieje się tak dlatego, że ta pozycja jest jedyną w ich bezpośredniej świadomości. Wykonanie działania, które promuje pozycję, sprawi, że będzie ona bardziej widoczna i może zwiększyć efekt fałszywego konsensusu. Jeśli jednak dana osoba przedstawi więcej pozycji, stopień efektu fałszywego konsensusu może znacznie się zmniejszyć.
logiczne przetwarzanie informacji
teoria ta zakłada, że aktywne i pozornie racjonalne myślenie leży u podstaw indywidualnych szacunków podobieństwa między innymi. Przejawia się to w przypisach przyczynowych., Na przykład, jeśli jednostka dokonuje zewnętrznego przypisania swojej wiary, Jednostka prawdopodobnie będzie postrzegać swoje doświadczenie danej rzeczy jako jedynie kwestię obiektywnego doświadczenia. Na przykład niektórzy widzowie mogą fałszywie zakładać, że jakość filmu jest czysto obiektywną jednostką. Aby wyjaśnić swoje niezadowolenie z niego, widzowie mogą powiedzieć, że był to po prostu zły film (atrybucja zewnętrzna)., Opierając się na tym (być może błędnym) założeniu obiektywizmu, wydaje się racjonalne lub „logiczne” założenie, że wszyscy inni będą mieli to samo doświadczenie; konsensus powinien być wysoki. Z drugiej strony, ktoś w tej samej sytuacji, kto dokonuje wewnętrznego atrybucji (być może miłośnik filmu, który doskonale zdaje sobie sprawę ze swoich szczególnie wysokich standardów), uświadomi sobie subiektywność doświadczenia i wyciągnie przeciwne wnioski; ich ocena zgodności z ich doświadczeniem będzie znacznie niższa., Chociaż prowadzą one do dwóch przeciwstawnych rezultatów, obie ścieżki atrybucji opierają się na wstępnym założeniu, które następnie prowadzi do „logicznego” wniosku. Zgodnie z tą logiką można więc powiedzieć, że efekt fałszywego konsensusu jest w rzeczywistości odzwierciedleniem podstawowego błędu atrybucji (w szczególności błędu aktora-obserwatora), w którym ludzie wolą zewnętrzne/sytuacyjne atrybucje niż wewnętrzne/usposobienie, aby uzasadnić własne zachowania.,
w badaniu przeprowadzonym przez Fox, Yinon i Mayraz, naukowcy próbowali ustalić, czy poziomy efektu fałszywego konsensusu zmieniły się w różnych grupach wiekowych. Aby dojść do wniosku, konieczne było, aby naukowcy podzielili swoich uczestników na cztery różne grupy wiekowe. Wykorzystano dwieście uczestników, a płeć nie była brana pod uwagę. Podobnie jak w poprzednim badaniu, badanie to wykorzystywało kwestionariusz jako główne źródło informacji., Wyniki wykazały, że efekt fałszywego konsensusu był niezwykle rozpowszechniony we wszystkich grupach, ale był najbardziej rozpowszechniony w najstarszej grupie wiekowej (uczestnicy, którzy zostali oznaczeni jako „mieszkańcy domów starców”). Wykazali fałszywy efekt konsensusu we wszystkich 12 obszarach, o które byli pytani., Wzrost efektu fałszywego konsensusu obserwowanego w najstarszej grupie wiekowej może być Akredytowany do ich wysokiego poziomu „logicznego” rozumowania stojącego za ich decyzjami; najstarsza grupa wiekowa najwyraźniej żyła najdłużej, a zatem czuje, że może projektować swoje przekonania na wszystkie grupy wiekowe ze względu na ich (pozornie obiektywne) przeszłe doświadczenia i mądrość. Młodsze grupy wiekowe nie mogą logicznie odnosić się do tych starszych, ponieważ nie miały tego doświadczenia i nie udają, że znają te obiektywne prawdy., Wyniki te wykazują tendencję osób starszych do polegania w większym stopniu na atrybutach sytuacyjnych (doświadczeniu życiowym) w przeciwieństwie do atrybutów wewnętrznych.
procesy Motywacyjne
teoria ta podkreśla korzyści wynikające z efektu fałszywego konsensusu: a mianowicie postrzeganie zwiększonej walidacji społecznej, wsparcia społecznego i poczucia własnej wartości. Przydatne może być również wyolbrzymianie podobieństw w sytuacjach społecznych, aby zwiększyć sympatię. Jest możliwe, że korzyści te służą jako pozytywne wzmocnienie myślenia fałszywego konsensusu.