Percy Bysshe Shelley, (ur. ok. 4, 1792, Field Place, near Horsham, Sussex, Eng.- zm. 8 lipca 1822 na morzu u wybrzeży Livorno w Toskanii) – angielski poeta romantyczny, którego pasjonujące poszukiwanie osobistej miłości i sprawiedliwości społecznej było stopniowo przekazywane z jawnych działań do wierszy, które zaliczają się do największych w języku angielskim.,
Shelley był spadkobiercą bogatych posiadłości nabytych przez jego dziadka, Bysshe (wymawiane „Bish”) Shelleya., Timothy Shelley, ojciec poety, był słabym, konwencjonalnym człowiekiem, który został złapany między apodyktycznym ojcem i zbuntowanym synem. Młody Shelley kształcił się w Syon House Academy (1802-04), a następnie w Eton (1804-10), gdzie opierał się fizycznemu i psychicznemu zastraszaniu, oddając się fantazyjnemu eskapizmowi i literackim żartom. Między wiosną 1810 a 1811 opublikował dwie powieści Gotyckie i dwa tomy wierszy młodzieńczych. Jesienią 1810 Shelley wstąpił do University College w Oksfordzie, gdzie zatrudnił swojego kolegę Thomasa Jeffersona Hogga jako ucznia., Jednak w marcu 1811 roku University College wydalił zarówno Shelleya, jak i Hogga za odmowę przyznania się do autorstwa Shelleya o konieczności ateizmu. Hogg poddał się swojej rodzinie, ale Shelley odmówił jego przeprosin.
pod koniec sierpnia 1811 Shelley uciekł z Harriet Westbrook, młodszą córką właściciela londyńskiej tawerny; poślubiając ją, zdradził plany swojego dziadka i ojca, którzy próbowali go zagłodzić, ale tylko popchnęli silną wolę młodzieży do buntu przeciwko ustalonemu porządkowi., Na początku 1812 roku Shelley, Harriet i jej starsza siostra Eliza Westbrook udali się do Dublina, gdzie Shelley rozpowszechniła broszury opowiadające się za prawami politycznymi dla katolików, autonomią dla Irlandii i wolnomyślicielskimi ideałami. Para udała się do Lynmouth w Devon, gdzie Shelley wydawał kolejne broszury polityczne, a następnie do północnej Walii, gdzie spędzili prawie sześć miesięcy w latach 1812-13.,
brak pieniędzy w końcu skłonił Shelleya do moneylenders w Londynie, gdzie w 1813 wydał Queen Mab, swój pierwszy duży wiersz-dziewięciokanonową mieszankę blank verse i lirycznych środków, które atakują zło przeszłości i teraźniejszości (handel, wojna, jedzenie mięsa, Kościół, monarchia i małżeństwo), ale kończy się olśniewającymi nadziejami dla ludzkości, gdy uwolniony od tych wad. W czerwcu 1813 roku Harriet Shelley urodziła im córkę Ianthe, ale rok później Shelley zakochała się w Mary Wollstonecraft Godwin, córce Williama Godwina i jego pierwszej żony Mary Wollstonecraft., Wbrew obiekcji Godwina Shelley i Mary Godwin uciekli do Francji 27 lipca 1814 roku, zabierając ze sobą przyrodnią siostrę Mary Jane (później Claire) Clairmont. Po podróży przez Francję, Szwajcarię i Niemcy powrócili do Londynu, gdzie zostali uniknięci przez Godwinów i większość innych przyjaciół. Shelley unikał wierzycieli aż do narodzin syna Charlesa (urodzonego w Harriet, 30 listopada 1814), śmierci dziadka (styczeń 1815), a postanowienia Testamentu Sir Bysshe 'a zmusiły Sir Timothy' ego do spłaty długów Shelleya i przyznania mu rocznego dochodu.,
osiedlając się w pobliżu Windsor Great Park w 1815 roku, Shelley przeczytał klasykę z Hoggiem i innym przyjacielem, Thomasem Love Peacock. Napisał również Alastor; or the Spirit of Solitude, wiersz o pustym wierszu, opublikowany z krótszymi wierszami w 1816 roku, który ostrzega idealistów (jak sam Shelley), aby nie porzucali „słodkiej ludzkiej miłości” i poprawy społecznej dla próżnego dążenia do evanescent dreams., W połowie maja 1816 Shelley, Mary i Claire Clairmont pospieszyli do Genewy, aby przechwycić Lorda Byrona, z którym Claire nawiązała romans. Podczas tego pamiętnego lata Shelley skomponowała wiersze „Hymn do piękna intelektualnego” i „Mont Blanc”, a Mary rozpoczęła swoją powieść Frankenstein. Partia Shelleya powróciła do Anglii we wrześniu, osiedlając się w Bath. Pod koniec roku Harriet Shelley utopiła się w Londynie, a 30 grudnia 1816 roku Shelley i Mary pobrali się z błogosławieństwem Godwinów., Jednak decyzja Sądu Arbitrażowego uznała Shelleya za niezdolnego do wychowania Ianthe i Charlesa (jego dzieci przez Harriet), którzy zostali umieszczeni w rodzinie zastępczej na jego koszt.
W marcu 1817 roku Shelleyowie osiedlili się w pobliżu Peacock w Marlow, gdzie Shelley napisał swój dwunastoaktowy romans-Epicki Laon i Cythna; or, the Revolution of the Golden City and Mary Shelley finished Frankenstein. Wspólnie opracowali historię sześciotygodniowej trasy z listów i dzienników z podróży do Szwajcarii, zakończonej „Mont Blanc.,”W listopadzie Laon i Cythna zostali stłumieni przez drukarza i wydawcę, który obawiał się, że wyidealizowana opowieść Shelleya o pokojowej rewolucji narodowej, krwawo stłumiona przez Ligę króla i kapłanów, naruszyła prawa przeciwko bluźnierczym Zniesławieniom. Po rewizji został ponownie wydany w 1818 roku jako rewolta islamu.
ponieważ stan zdrowia Shelleya ucierpiał z powodu klimatu, a jego zobowiązania finansowe przewyższały jego zasoby, Shelleyowie i Claire Clairmont udali się do Włoch, gdzie mieszkał Byron. Dotarli do Mediolanu w kwietniu 1818 i udali się do Pizy i Leghorn (Livorno)., Tego lata, w Bagni di Lucca, Shelley przetłumaczył Sympozjum Platona i napisał własny esej ” o miłości.”Ukończył również skromny poemat „Rosalind i Helen”, w którym wyobraża sobie swoje przeznaczenie w poecie-reformatorze „Lionel”, który-uwięziony za radykalną działalność – umiera młodo po uwolnieniu.
do tej pory kariera literacka Shelleya była zorientowana politycznie., Queen Mab, wczesne wiersze opublikowane po raz pierwszy w 1964 jako Esdaile Notebook, Laon i Cythna, a większość jego utworów prozą poświęcono reformowaniu społeczeństwa; a nawet Alastor, Rosalind i Helen, a osobiste teksty wyrażały obawy idealistycznego reformatora, który jest rozczarowany lub prześladowany przez niereceptywne społeczeństwo. Jednak we Włoszech, z dala od codziennych irytacji brytyjskiej polityki, Shelley pogłębił swoje rozumienie sztuki i literatury i, nie mogąc przekształcić świata, aby dostosować się do swojej wizji, skoncentrował się na ucieleśnianiu swoich ideałów w swoich wierszach., Jego celem stało się, jak pisał w „odie do zachodniego wiatru”, aby jego słowa ” Popiół i iskry „stały się” niewyjaśnionym paleniskiem”, przekształcając w ten sposób kolejne pokolenia i przez nie Świat. Później, gdy został odseparowany od Mary Shelley, przedstawiał nawet miłość w kategoriach aspiracji, a nie spełnienia: „pragnienie ćmy dla Gwiazdy, / nocy dla jutra, / oddanie czemuś z daleka / ze sfery naszego smutku.”
w sierpniu 1818 Shelley i Byron ponownie spotkali się w Wenecji; Shelleyowie pozostali tam lub w Este do października 1818., Podczas ich pobytu mała Clara Shelley (ur. 1817) zachorowała i zmarła. W” Lines Written Among the Euganean Hills „(opublikowanym wraz z Rosalind i Helen) Shelley pisze, jak wizje wynikające z pięknego krajobrazu widzianego ze wzgórza w pobliżu Este ożywiły go z rozpaczy do nadziei na polityczną regenerację Włoch, przekształcając scenę w ” zieloną wyspę. . . / In the deep wide sea of Misery.”Zapoczątkował także Juliana i Maddalo—w których Byron („Maddalo”) i Shelley debatują nad ludzką naturą i przeznaczeniem—oraz sporządził akt I Prometeusza., W listopadzie 1818 roku Shelleyowie udali się przez Rzym do Neapolu, gdzie pozostali do końca lutego 1819 roku.
mieszkając w Rzymie, Shelley kontynuowała Prometeusz i nakreśliła Cenci, tragedię na modelu elżbietańskim opartą na przypadku kazirodczego gwałtu i patrycjatu w XVI-wiecznym Rzymie. Ukończył ten dramat latem 1819 w pobliżu Leghorn, gdzie Shelleyowie uciekli w czerwcu po tym, jak ich drugie dziecko, William Shelley (ur. 1816), zmarło na malarię. Sam Shelley określa Cenci jako „smutną rzeczywistość”, kontrastując ją z wcześniejszymi „wizjami”. . ., piękna i sprawiedliwa.”Pamiętne postacie, klasyczna pięcioaktowa struktura, potężny i sugestywny język oraz moralne dwuznaczności sprawiają, że Cenci są teatralnie skuteczni. Mimo to, jest to mniej znaczące osiągnięcie niż Prometheus Unbound: dramat liryczny, który Shelley ukończył we Florencji jesienią 1819 roku, w pobliżu narodzin Percy Florence Shelley, jedynego ocalałego dziecka Mary Shelley. Obie sztuki ukazały się około 1820 roku.,
w Prometeuszu Shelley odwraca fabułę zaginionej sztuki Ajschylosa w poetyckie arcydzieło, które łączy giętki blank verse z różnymi złożonymi środkami lirycznymi. W Akcie I Prometeusz, torturowany na rozkaz Jowisza za to, że dał ludzkości dar wolności moralnej, przywołuje swoje wcześniejsze przekleństwo Jowisza i przebacza mu („nie chcę, aby żadna żywa istota cierpiała ból”)., Unikając zemsty, Prometeusz, który ucieleśnia moralną wolę, może ponownie zjednoczyć się ze swoją ukochaną Azją, duchowym ideałem przekraczającym ludzkość; jej miłość uniemożliwia mu stanie się kolejnym tyranem, gdy Jowisz zostaje obalony przez tajemniczą moc znaną jako Demogorgon. Akt II śledzi przebudzenie i podróż Azji w kierunku Prometeusza, począwszy od jej zejścia w głąb natury, aby skonfrontować się i zakwestionować Demogorgon., Akt III przedstawia obalenie Jowisza i zjednoczenie Azji i Prometeusza, którzy – pozostawiając TRON Jowisza nieobsadzony-wycofują się do jaskini, z której wpływają na świat poprzez ideały zawarte w twórczej sztuce. Koniec aktu opisuje odnowienie zarówno społeczeństwa ludzkiego, jak i świata przyrody. Akt IV rozpoczyna się radosnymi tekstami duchów, które opisują dobroczynną przemianę ludzkiej świadomości, która nastąpiła., Następnie inne duchy śpiewają błogosławieństwa ludzkości i natury w tym nowym wieku tysiąclecia; i wreszcie Demogorgon powraca, aby powiedzieć wszystkim stworzeniom, że jeśli kruchy stan łaski zostanie utracony, mogą przywrócić swoją wolność moralną poprzez te „zaklęcia”:
cierpieć nieszczęścia, które Nadzieja uważa za nieskończone;
wybaczać krzywdy ciemniejsze niż śmierć lub noc;
przeciwstawiać się władzy, która wydaje się wszechmocna;
kochać i nieść; mieć nadzieję, dopóki nadzieja nie stworzy
z własnej woli to, co kontempluje. . .,
Prometheus Unbound, który był podstawą poetyckiego dorobku Shelleya, został napisany po tym, jak został skarcony przez „smutną rzeczywistość”, ale zanim zaczął się obawiać, że nie udało mu się dotrzeć do publiczności. Opublikował z nim jedne z najlepszych i najbardziej optymistycznych krótszych wierszy poety, w tym „Ode to Liberty”, „Ode to the West Wind”, „The Cloud” i ” to a Sky-Lark.,”
ukończywszy Prometheus Unbound i The Cenci, Shelley zareagował na wiadomość o masakrze w Peterloo (sierpień 1819) w Anglii, pisząc Masque of Anarchy i kilka radykalnych piosenek, które miał nadzieję obudzić Brytyjczyków do aktywnego, ale bez przemocy politycznego protestu., Później w 1819 roku wysłał do Anglii Petera Bella trzeciego, który dołączył do literackiej satyry Williama Wordswortha Petera Bella do ataków na korupcję w brytyjskim społeczeństwie i opracował filozoficzny pogląd na reformę, jego najdłuższą (choć niekompletną) prozę, wzywając umiarkowane reformy, aby zapobiec krwawej rewolucji, która może doprowadzić do nowej tyranii. Zbyt radykalne, by zostać opublikowane za życia Shelleya, Masque of Anarchy pojawiło się po reformatorskich wyborach w 1832 roku, Peter Bell The Third I The political ballads in 1839-40, a filozoficzny pogląd na reformę pojawił się dopiero w 1920 roku.,
Po przeprowadzce do Pizy w 1820 roku, Shelley był użądlony wrogimi recenzjami, aby wyrazić swoje nadzieje bardziej czujnie. Jego” list do Marii Gisborne „w heroic couplets i” czarownica z Atlasu ” w ottava rima (oba 1820; opublikowany 1824) łączą mitopoeistyczny tryb Prometeusza bez ograniczeń z urbanową autoironią, która pojawiła się w Peter Bell trzeci, pokazując świadomość Shelleya, że jego ideały mogą wydawać się naiwne dla innych., Pod koniec tego samego roku, Edyp Tyrannus; lub, Swellfoot tyran, jego satyryczny dramat o procesie o cudzołóstwo Karoliny (żony króla Jerzego IV), ukazał się anonimowo, ale szybko został stłumiony. W 1821 roku Shelley potwierdził jednak swój bezkompromisowy idealizm. Epipsychidion (w kupletach) mitologizuje swoje zauroczenie Teresą („Emilia”) Viviani, związaną z klasztorem młodą Adoratorką, w Dantejską bajkę o tym, jak ludzkie pragnienia mogą być spełnione poprzez sztukę., Jego esej a Defence of Poetry (opublikowany w 1840) wymownie głosi, że poeta tworzy ludzkie wartości i wyobraża sobie formy, które kształtują porządek społeczny: w ten sposób każdy umysł odtwarza swój własny prywatny wszechświat, a ” poeci są nieuznanymi prawodawcami Świata.”Adonais, pasterska Elegia w zwrotkach Spenseriańskich, upamiętnia śmierć Johna Keatsa, oświadczając, że podczas gdy” rozkładamy się/ jak trupy w charnelu, „twórczy duch Adonais, pomimo jego fizycznej śmierci,” przewyższył Cień naszej nocy.,”
the one remains, the many change
and pass;
światło nieba na zawsze świeci, Cienie ziemi
życie, niczym Kopuła z wielobarwnego szkła,
plami biały blask wieczności
Dopóki śmierć nie zdeptuje go na fragmenty.,
poemat Hellas (opublikowany w 1822) upamiętnia grecką rewolucję przeciwko tureckiemu panowaniu i powtarza polityczne przesłanie Laona i Cytny—że walka o wolność człowieka nie może być ani całkowicie pokonana, ani w pełni zrealizowana, ponieważ ideał jest większy niż jego ziemskie wcielenia.
po przybyciu Byrona do Pizy pod koniec 1821 r., Shelley, zahamowany jego obecnością, w pierwszych miesiącach 1822 r. ukończył tylko serię urbanowych, a zarazem tęsknych tekstów—najbardziej adresowanych do Jane Williams. Rozpoczął dramat „Karol pierwszy”, ale wkrótce go porzucił., Po tym, jak Shelleyowie wraz z Edwardem i Jane Williams przenieśli się do Lerici, Shelley rozpoczął” triumf życia”, Mroczny fragment, nad którym pracował, dopóki nie popłynął do Leghorn, aby powitać swojego przyjaciela Leigh Hunta, który przybył Redagować periodyk o nazwie Liberal. Shelley i Edward Williams utonęli 8 lipca 1822 roku, kiedy ich łódź zatonęła podczas burzliwej podróży powrotnej do Lerici.
Mary Shelley wiernie zebrała niepublikowane pisma swojego zmarłego męża, a do 1840 roku, wspomagana przez Hunta i innych, rozpowszechniła jego sławę i większość jego pism., Uważne badanie publikacji i manuskryptów Shelleya wyjaśniło jego głębokie uczenie się, jasną myśl i subtelny kunszt. Shelley był zapalonym idealistą i wytrawnym artystą, który rozwijając racjonalne tematy w tradycyjnych formach poetyckich, rozciągnął język do granic możliwości w wyrażaniu zarówno osobistych pragnień, jak i społecznego altruizmu.