Phalanx – starożytne greckie wyrażenie oznaczające zorganizowaną, gęstą linię bitwy; ciężko uzbrojeni żołnierze piechoty byli znani jako hoplites.
chociaż przedstawienia żołnierzy w gęsto upakowanych liniach bojowych pochodzą z trzeciego tysiąclecia p. n. e.starożytny Bliski Wschód, słowo falanga jest zwykle używane do opisania greckich armii., Pierwszym greckim autorem, który użył słowa φαλαγξ jest Homer, a w swoich wierszach oznacza coś w rodzaju zorganizowanej linii bojowej. Jest to niezwykłe, ponieważ w wierszach Homera wojownicy walczą pojedynczo, podczas gdy żołnierze w falandze (hoplitowie) walczą jako grupa. Jest jednak całkiem jasne, że pojedynki Homera już w jego wieku stały się anachroniczne.
początkowo taktyka musiała być bardzo prosta., Silnie uzbrojeni żołnierze, zwerbowani z wyższej klasy miasta (bo tylko oni mogli sobie pozwolić na broń i panoplę), stali w długich, równoległych liniach, blisko siebie. Każdy hoplit nosił dużą okrągłą tarczę (aspis), która osłaniała jego lewą stronę, a prawą stronę człowieka po lewej. Falanga była więc bardzo gęsto upakowana i nie mogła łatwo skręcić w lewo lub w prawo., Jeśli można porównać wojnę ze sportem: Bitwa hoplitów była czymś w rodzaju „scrum” w meczu rugby: obie strony, uzbrojone w włócznie, próbowały przeforsować wroga, a raz falanga była zwycięska, straty po drugiej stronie były bardzo ciężkie, ponieważ zwycięzcy używali Mieczy, aby zabić pokonanych ludzi.,
stojąc w linii bojowej i czekając na starcie z wrogiem, nabrał znacznej odwagi, jak sugeruje dramaturg Eurypides. diatryba przeciwko półbogowi Heraklesowi, który był…
… człowiek, który zdobył reputację męstwa w swoich walkach z bestiami, we wszystkim innym słaby; który ne ' er przypiął tarczę do ramienia, ani nie stanął w obliczu włóczni, ale z łukiem, broń tego tchórza, był zawsze gotowy do ucieczki., Łucznictwo nie jest sprawdzianem męskiej odwagi; nie! jest człowiekiem, który utrzymuje swoje stanowisko w szeregach i stale stoi przed szybką raną, którą włócznia może orać.
Ich ofensywną bronią były, jak już wspomniano, włócznia i miecz – ten ostatni miał być używany tylko w drugiej fazie bitwy., Żołnierze musieli być silnymi mężczyznami, ponieważ pełny panoply mógł ważyć aż 15 kg, i nie dziwi fakt, że cudzoziemcy często zauważali, że greccy żołnierze byli „mężczyznami z brązu” lub „mężczyznami odzianymi w żelazo”.uwaga na reliefach na wschodnich schodach Apadana w Persepolis, to nie Jaunâ (Grecy), ale Carians, którzy są uzbrojeni jak hoplitów, ale powszechnie przyznawano, że ten ostatni rozwinął część panoply hoplite.,
oryginalna taktyka, którą porównaliśmy do scrum rugby, była zasadniczo jednowymiarowym sposobem walki. Rozwój wojny hoplitów sprawił, że stała się ona coraz bardziej dwuwymiarowa. Słynna bitwa pod Maratonem (490 p. n. e.) jest jednym z pierwszych odnotowanych przypadków, w których falanga została wykorzystana w bardziej kreatywny sposób., Persowie poważnie przewyższali liczebnie Ateńczyków, a Grecki dowódca Miltiades został zmuszony do rozciągnięcia linii, aby zapobiec oflankowaniu. Jednocześnie wzmocnił skrzydła, nawet gdy oznaczało to osłabienie centrum.
podczas bitwy skrzydła Ateńskie zniszczyły skrzydła perskie i zwróciły się przeciwko centrum. Jeśli wierzyć liczbie zabitych po bitwie, Ateńczycy stracili w powstałej mêlée 192 ludzi, a ich przeciwnicy 6400., Jest to przesadzone (6400 = 192 × 331/3), ale bez wątpienia najeźdźcy ponieśli ciężkie straty.
oczywistą odpowiedzią na atak falangą było pierwsze uderzenie lekkich uzbrojonych włóczników i łuczników. Ich pociski złamałyby szeregi atakującej falangi. Jednocześnie na skrzydłach mogła znajdować się kawaleria, która po rozpoczęciu bitwy mogła zaatakować tyły wroga.,
na diagramie po prawej stronie, mniejsza (Czerwona) Armia ma spore szanse przeciwko większej (różowej) armii.
podczas wojny peloponeskiej, która trwała od 431 do 404 roku i toczyła się na całym świecie, walki stawały się coraz bardziej profesjonalne. W Mantinea w 418 (więcej…), widzimy pierwszy przypadek przeorganizowania wojsk po rozpoczęciu bitwy, czego nigdy wcześniej nie próbowano.,
główną innowacją była jednak skośny falanks. Pierwsze eksperymenty miały miejsce podczas wojny Korynckiej (395-387), ale to właśnie podczas bitwy pod Leuktrą w 371 roku jego niszczycielski potencjał stał się jasny. Wódz Tebański Epaminondas ustawił swoje wojska pod kątem ze spartańskimi oddziałami i ufortyfikował jedno ze swoich skrzydeł. w ten sposób udało mu się skoncentrować swoje siły na jednym odcinku spartańskiej linii bojowej., Tebanie przedarli się przez spartańskie linie, a ich zwycięstwo było całkowite.
król Filip II macedoński, który spędził swoją młodość jako zakładnik w Tebach i znał Epaminondasa osobiście, dalej udoskonalił phalanx. Do tej pory było to osiem do szesnastu linii głębokich, ale teraz, dwadzieścia linii były bardziej powszechne. Włócznia, która miała od dwóch do trzech metrów długości, została zastąpiona lancą (sarissa) o długości około sześciu metrów., Ponieważ hoplite potrzebował teraz obu rąk do noszenia broni, jego tarcza została zmniejszona.
po rozpoczęciu bitwy bataliony hoplitów-lub, jak teraz nazywano, pezhetairoi, „towarzysze piechoty”- zmusił nieprzyjaciela do pozostania w tym samym miejscu („trzymać ich za nos”), podczas gdy kawaleria próbowała przełamać linie wroga i próbowała dotrzeć do ich tyłów („kopać ich w jaja”).,
walka stała się już bardzo elastyczna. W Chaeronei (338) główne jednostki kawalerii znajdowały się na lewym skrzydle, a falanga posuwała się ukośnie; w Issus (333) falanga była linią prostą, a główna jednostka kawalerii, dowodzona przez syna Filipa Aleksandra Wielkiego, znajdowała się na prawym skrzydle.,
podbój przez Aleksandra Pendżabu i doliny Indusu oznaczał wprowadzenie słonia wojennego, który był używany przeciwko kawalerii wroga, który nigdy nie mógł utrzymać swojego linia walki w obliczu tych potworów. (Żołnierze w falangach zwykle mieli specjalne sarissę, które były używane do atakowania pni, podczas gdy łucznicy mogli atakować ich oczy.,) W tym samym czasie jednostki stawały się bardziej zróżnicowane: ciężka kawaleria była używana do wymuszania przełamania linii wroga, lekkie oddziały były używane do ochrony lub zakłócania falangi, a czasami nawet katapulty.
Był to jednak nadal najważniejszy instrument zmuszający wroga do pozostania w tym samym miejscu i nadal był najważniejszą częścią armii po wygranej bitwie i zabiciu wroga.,
główną słabością falangi zawsze było to, że jej prawe skrzydło było słabo chronione, ponieważ hoplity miały tarcze na lewym ramieniu. (Historyk Thucydydes opisuje, jak falanks zawsze dryfują nieco w prawo.) Inną ważną słabością było to, że falanga mogła działać tylko na równinie; wzgórza łamały linię bitwy, a nieprzyjaciel wchodził w te otwory., W końcu, jeśli bitwa trwała bardzo długo, pierwsza linia ludzi załamałaby się z wycieńczenia.
pierwszym spotkaniem pomiędzy falangą grecką a legionem Rzymskim była bitwa o Herakleę w 280 roku, w której Pyrrus z Epir pokonał swoich włoskich wrogów, ale poniósł ciężkie straty, ponieważ armia rzymska była bardziej elastyczna i mogła zastąpić żołnierzy w pierwszej linii; mogli oni dalej walczyć znacznie dłużej., Ta elastyczność była główną zaletą Rzymu, zwłaszcza gdy trzeba było dokonać zmian w czasie bitwy – coś, co zawsze było konieczne podczas walki na pagórkowatym terenie. W czerwcu 197 R. pod Cynoscephalae rzymski dowódca Titus Quinctus Flamininus pokonał macedońskiego króla Filipa V, A grecki historyk Polibiusz z Megalopolis stwierdził, że bitwa ta była najlepszym przykładem, aby pokazać, że legiony były lepsze od falangi.Uwaga