słynny system pisma hieroglificznego Majów był wyrafinowaną kombinacją piktogramów bezpośrednio reprezentujących przedmioty i ideogramy (lub glify) wyrażających bardziej abstrakcyjne pojęcia, takie jak działania lub idee, a nawet dźwięki sylabiczne. Pismo Maya przetrwało w kamiennych rzeźbach, na sztukaterii, drewnie, ceramice i tkaninach oraz w kodeksach. Artefakty te pochodzą z całej Mezoameryki obejmującej Terytoria współczesnego Meksyku, Salwadoru, Gwatemali, Hondurasu i Belize., Pismo zostało rozszyfrowane w XX wieku n. e. i obecnie około 75% zachowanych tekstów można zrozumieć.
początki
system pisma hieroglificznego Majów mógł rozwinąć się z mniej wyrafinowanych systemów wcześniejszych cywilizacji Mezoamerycznych, takich jak Olmec, które używały tylko dosłownych obrazów (piktogramów) lub mógł rozwinąć się całkowicie niezależnie; uczeni nie są zgodni w tej kwestii. Bardziej pewne jest to, kiedy Majowie zaczęli swój system pisania: druga połowa środkowego okresu Przedklasycznego, około 300 pne., Jednak bardziej wyrafinowany system pisma z tego czasu prawie na pewno miał wcześniejsze, mniej złożone precedensy obecne w poprzednich wiekach kultury Majów. Od wczesnego okresu klasycznego nastąpił znaczny wzrost liczby kamiennych pomników opatrzonych inskrypcjami, a język osiągnął pełną dojrzałość i rozkwit w okresie klasycznym (250-900 n. e.).,
Reklama
figcaption
źródła
najlepiej zachowanymi przykładami pisma Majów są często kamienne pomniki, najczęściej ołtarze, Stele i elementy rzeźby architektonicznej, zwłaszcza wokół drzwi i schodów. Ceramika jest kolejnym ważnym źródłem Pisma, ponieważ naczynia często noszą pismo malowane lub pisane., Przykłady malowanego pisma, choć znacznie rzadsze, przetrwały również w jaskiniach i na niektórych ścianach wewnętrznych budynków. Innym źródłem, choć z krótszymi przykładami tekstu, są wpisane artefakty wykonane z jadeitu, zielonego kamienia, muszli i kości. Wreszcie, są napisane książki. Te sitodrukowe tomy napisane na papierze z kory zawsze były w użyciu i od IX wieku n. e.stały się preferowanym medium dla pisarzy Majów, ponieważ napisy na pomnikach zniknęły., Niestety dla potomności, tylko trzy przykłady przetrwały spustoszenia tropikalnego klimatu i gorliwych hiszpańskich księży, a wszystkie te pochodzą z późnego okresu Postklasycznego. Trzy zachowane kodeksy-co ciekawe, napisane wyłącznie czarnym i czerwonym tuszem – znajdują się obecnie w muzeach w Paryżu, Madrycie i Dreźnie. Kilka stron z czwartego tekstu Majów również przetrwało i są przechowywane w Narodowym Muzeum Antropologii w mieście Meksyk.,
Reklama
System
znaczenie danego tekstu musi być interpretowane z potrójnej kombinacji obrazów, które dosłownie reprezentują rzeczywiste obiekty lub działania (piktografy); symbole (glify), które symbolicznie odnoszą się do obiektów lub działań (i które mogą również wskazywać przymiotniki, przyimki, liczby mnogie i liczby); oraz glify fonetyczne, które reprezentują dźwięki (na przykład samogłoskę lub spółgłoskę i samogłoskę razem), poprawną wymowę, przedrostki, przyrostki, Zaimki i czas., Pismo Majów jest więc kombinacją znaków reprezentujących sylaby (sylabogramy) i słowa (logogramy). Czasami koncepcje mogą być reprezentowane w alternatywny sposób, na przykład jaguar może być wskazany przez obraz głowy Jaguara lub przez glify fonetyczne ba-la-ma lub przez połączenie głowy Jaguara i glifu ma.,
chociaż w piśmie Majów jest około 1000 różnych symboli, skrybowie z dowolnego okresu używali zakresu od 300 do 500 znaków. Pomimo faktu, że w języku Majów jest tylko pięć samogłosek i dziewiętnaście spółgłosek, w rzeczywistości jest 200 znaków sylabicznych., Dzieje się tak dlatego, że kombinacje samogłosek i spółgłosek mogą być wskazane, a pojedynczy dźwięk może być również reprezentowany przez kilka różnych znaków. Ponadto język z czasem ewoluował w celu tworzenia symboli bardziej estetycznych dla niektórych napisów, a Innowacje mogły łączyć, lub zmniejszać poprzez uproszczenie, starsze symbole, które czyniły znaki coraz bardziej abstrakcyjnymi., Jednak symbole reprezentujące całe słowa zawsze pozostawały bardziej powszechne niż symbole Sylabowe, co być może tłumaczy się szacunkiem Majów dla tradycji, świętą naturą języka i pragnieniem, aby tekst był jak najbardziej Dostępny dla wszystkich czytelników.
Zapisz się do naszego cotygodniowego newslettera e-mailowego!
znaki i symbole ułożono w bloki, które umieszczono w podwójnych kolumnach. Tekst czyta się zaczynając od lewego górnego rogu i czytając poziomo w dwóch blokach, a następnie przesuwając się w dół do wiersza poniżej. W bardzo krótkich tekstach bloki glifów są umieszczone w jednej linii i są odczytywane od góry do dołu w tekstach pionowych lub od lewej do prawej w tekstach poziomych. Zdania są zgodne ze strukturą czasownik-obiekt-podmiot i w razie potrzeby przysłówki są umieszczane przed czasownikiem.,
Maya Literacy
jest prawdopodobne, że tylko mała elita ludności Majów mogła czytać, prawdopodobnie tylko szlachta i kapłani. Co ciekawe, kobiety o takim statusie nie były wykluczone z nauki czytania i pisania. To ograniczenie dotyczące tylko tych, którzy nabyli umiejętności czytania i pisania, pasowało do przekonania, że pisanie jest święte. Rzeczywiście, Majowie wierzyli, że pisanie zostało wymyślone przez Boga Itzamna, a w Świętym tekście Popol Vuh, Małpi skrybowie-bogowie Hun Batz i Hun Chuen, bracia bliźniaków bohaterów – są patronami pisania i Sztuki w ogóle., Ci dwaj bogowie są często przedstawiani na ceramice Majów siedzących razem z piórem lub pędzlem w ręcznym pisaniu w Kodeksie. Chociaż umiejętność czytania i pisania była wtedy prawie na pewno ograniczona, może się zdarzyć, że ogólna ludność będzie mogła rozpoznać wspólne symbole, takie jak te przedstawiające daty i władców.
faktyczne tworzenie tekstów ograniczało się prawdopodobnie do kapłańskich skrybów przydzielonych do pracowni pałaców królewskich. Wysoka częstotliwość podpisów artystów na stelach, ceramice i rzeźbach oraz ich zauważalny brak w pisanych tekstach sugeruje, że skrybowie nie cieszyli się statusem innych rzemieślników., Zaiste, może być tak, że uczeni w piśmie nie byli uważani za autorów, ale raczej za rejestratorów oświadczeń bogów i boskich władców. Wskazuje na to również bardzo schematyczny charakter pisma Majów, w którym często powtarzają się sformalizowane zwroty, oraz fakt, że najczęstszymi tematami tekstów Majów są historie zarówno ze świata rzeczywistego, jak i mitologii, teksty deklarujące własność poszczególnych przedmiotów oraz teksty poświęcone budynkom i pomnikom określonym bogom.,
Reklama
dziedzictwo
System pisania Majów miałby wpływ na inne wielkie cywilizacje Mezoameryki, Azteków, którzy będą budować na postępie dokonanym przez Majów poprzez włączenie jeszcze więcej elementów fonetycznych do ich pisania. System pisma Majów był nadal używany aż do podboju hiszpańskiego, ale wtedy ten „pogański” tekst został zakazany., Pomimo celowego niszczenia tekstów Majów i zakazu języka Majowie nadal używali go w tajemnicy do XVIII wieku.