meer dan drie decennia na zijn dood blijft Michel Foucault ‘ s (1920-1984) nalatenschap van invloed zijn op de geesteswetenschappen. Belangrijke zinnen en concepten uit Foucault ‘ s historische werk maken nu deel uit van de alledaagse taal van kritiek en analyse., Foucault ‘ s teksten blijven resoneren met hedendaagse lezers, en deze resonantie kan worden verkeerd begrepen in een chronologisch overzicht van zijn belangrijkste ideeën en werken, omdat de man die noties van historische vooruitgang verwierp – liever te werken met de notie van wat hij noemde de epistemische break – geproduceerde werken die niet netjes kunnen worden ingepast in een gecondenseerde en ordelijke samenvatting die soepel lijkt te bewegen van de ene tekst naar de andere., Met andere woorden, het is belangrijk bij het lezen van een samenvatting van Foucault ‘ s leven en werk, om te denken aan zijn theorieën als het vormen van een kritische constellatie, in plaats van een ontwikkelend, logisch systeem., Foucault, geboren in Poitiers (Frankrijk), studeerde op school bij The great commentator on Hegel.Madness and Civilization (1961) was een enorm boekwerk in zijn manuscript, gepubliceerd in het Frans op meer dan zeshonderd pagina ‘s, en in veel verkorte vorm in zijn Engelse vertaling; ongeacht welke versie wordt gelezen, het is een krachtig en ontroerend verslag van verschillende historische perspectieven op het definiëren en beperken van’madness’., Foucault ‘ s centrale these is die van epochale verschuivingen, of alignments, tussen de als gek beschouwde onderwerpen, en degenen die deel uitmaken van de ‘onreason’ van de menselijke wereld: de onderwerpen die transgressieve en excessieve seksualiteiten, ideeën en gedragswijzen hebben. In het in kaart brengen van deze alignments door de geschiedenis heen, komt Foucault aan bij de geboorte van het asiel, de constitutie van het ‘krankzinnige’ subject, opgesloten en onder wetenschappelijk toezicht geplaatst. In plaats van dit als vooruitgang te zien, beschouwt Foucault een dergelijke procedure als repressief en strafrechtelijk., Foucault ‘ s begeleidende tekst bij deze studie was zijn volgende boek, Naissance de la clinique: Une Archéologie du regard medical (1963) vertaald in 1973 als de geboorte van de kliniek: een archeologie van de medische perceptie. Terwijl de toonaangevende semioticus Roland Barthes waanzin en beschaving prees als ‘een louterende vraag gesteld over waanzin’, was het de kritiek van Jacques Derrida – ‘Cogito and the History of Madness’ – die het meest explosieve antwoord kreeg van Foucault, in de vorm van een boos essay dat negen jaar later werd gepubliceerd als’My Body, This Paper, This Fire’., Foucault kreeg een veel bredere reactie van het publiek op zijn derde grote historische studie Les Mots et les choses: Une Archéologie des sciences humaines (1966) vertaald in 1970 als de Orde van de dingen: een archeologie van de menswetenschappen.de ‘archeologische’ methode die Foucault gebruikte was een grote schuld aan de filosoof Friedrich Nietzsche: waar historici ooit naar verbanden en ontwikkelingscontinuïteit door de tijd hadden gezocht, zocht Foucault, na Nietzsche, nu naar historische breuken en breuken., In de Orde der dingen schetst hij de a priori discoursen die kennis van de wereld en van het zijn vormen, discoursen die de ‘episteme’ van een bepaalde periode creëren. Bijvoorbeeld, in wat Foucault ‘Klassiek’ denken noemt, is metafysica mogelijk vanwege het concept van de menselijke eindigheid (in relatie tot krachten die de mensheid overstijgen); voor Foucault vindt een epistemische verschuiving plaats wanneer de menselijke eindigheid niet wordt gemeten in relatie tot iets anders (zeg, God), maar wanneer het wordt gemeten in zijn eigen termen (zeg, Fysiologie of de Wetenschappen van het lichaam)., Met andere woorden, de moderniteit wordt gevormd door de epistemische breuk waarbij metafysica wordt vervangen door zelfreflexieve kennis van het werkelijke menselijk bestaan (de menswetenschappen, de geesteswetenschappen, enz.). Maar de moderniteit maakt op haar beurt plaats voor een andere gewelddadige epistemische breuk: die van de periode waarin Foucault zijn boek (de late jaren 1960) beëindigt, met zijn politieke en intellectuele omwentelingen in Frankrijk, en de opkomst van het structuralistische en poststructurele denken., Nu wordt het a priori of paradigma van het bestaan, voor Foucault, taal – de opkomst van de taalfilosofieën, communicatiemodellen, saussurische taalkunde, semiotiek, enzovoort. Deze vormen ‘ het subject ‘en beginnen daarmee eerdere noties van zelfgecentreerde subjectiviteit, de mensheid en die historisch gelegen entiteit die bekend staat als’mens’ uit te wissen en uit te wissen., Foucault ‘ s controversiële thesis in the Order of Things leidde tot veel enthousiast debat, maar achteraf is het intrigerend om op te merken hoe Foucault dit enthousiasme in een interview een ‘passie voor concepten en voor wat ik “systeem” zal noemen ‘noemde.6 De Orde der dingen was voor Foucault meer dan gewoon een andere manier om de geschiedenis te doen: het was een revolutie in het denken. Om zijn methodologie en de volledige implicaties ervan uit te leggen, ging Foucault werken aan een zeer abstract werk genaamd l ‘ archéologie du savoir (1969), in 1972 vertaald als de archeologie van kennis., De poststructuralistische theoreticus Gilles Deleuze schetst Foucault ’s benadering:
Er is niets voorafgaand aan kennis, omdat kennis, in Foucault’ s nieuwe concept ervan, wordt gedefinieerd door de combinaties van zichtbaar en articuleerbaar die uniek zijn voor elk stratum of historische formulering. Kennis is een praktische assemblage, een ‘mechanisme’ van statements en visibilities.,dat moet worden toegevoegd is dat de verschillende permutaties van kennis niet verder gaat in de richting van de laatste grand doel; aldus Foucault archeologische methode is bestand tegen de Hegeliaanse gedachte:
men kan zien in welke mate hij zich bevrijd heeft van wat gevormd, nog niet zo lang geleden, de filosofie van de geschiedenis, en een van de vragen die er gesteld (op de rationaliteit of teleologie van de historische ontwikkeling (devenir), op de relativiteit van de historische kennis, en op de mogelijkheid van het ontdekken of die een betekenis in de inertie van het verleden en in de onvoltooide totaliteit van het heden).,dit is niet alleen een aanval op een veralgemeende notie van meer traditionele historische studies, maar ook een impliciete kritiek op Hegels filosofie van de geschiedenis en de fenomenologie van de geest. Zo zegt Foucault dat in de traditionele benadering, door de geschiedenis van het denken de ‘plaats van ononderbroken continuïteiten’ te maken, het subject van tevoren op een zeer abstracte manier wordt geconstrueerd, en tegelijkertijd ‘een bevoorrechte schuilplaats voor de soevereiniteit van het bewustzijn’biedt., Een dergelijke analyse suggereert dat de filosofie van de geschiedenis alleen investeert in het discontinue om een zekere opbrengst te verkrijgen: het discontinue wordt daardoor geplaatst in een reeks die wordt beheerst door de krachten van een progressieve ontwikkeling/evolutie. Foucault ‘ s focus op een methodologisch niveau van analyse is een poging om veralgemeende teleologische categorieën en ‘totalisaties’ te bevragen, zoals geïllustreerd door Hegels ‘Absolute Geest’, maar ook een poging om een niet-subject-gecentreerd verslag te geven van de snijgebieden van studie die de Wetenschappen van het subject omringen en construeren.,
in de verschuiving van wat Foucault de ‘uniteiten’ van het discours noemt die worden geïllustreerd door klassieke noties van: het boek; het oeuvre; autoritaire Intentie; het herstel van zelfaanwezigheid en de terugkeer naar de oorsprong, worden al deze humanistische noties verworpen met een consequente heroriëntatie van interpretatie naar functionele beschrijving. Zo is, zoals criticus Gary Gutting opmerkt, de’ archeologische ‘methode die in de archeologie is geformuleerd’een historische onderzoeksmethode, die niet gericht is op structurele mogelijkheden, maar op werkelijke gebeurtenissen en hun effecten’., Foucault definieert wat hij de discursieve formatie noemt die vier basiselementen heeft. Het zijn: de objecten waar de uitspraken over gaan , de soorten cognitieve statuur en autoriteit die ze hebben, de concepten in termen waarvan ze zijn geformuleerd, en de thema ‘ s of theoretische standpunten die ze ontwikkelen., Gutting benadrukt dat dezelfde discursieve vorming kan worden gebruikt als
een vehikel voor discours over verschillende systemen van objecten, gecategoriseerd in termen van verschillende conceptuele kaders, en de uitspraken zullen een verscheidenheid aan enunciatieve modaliteiten hebben en zeer uiteenlopende theoretische standpunten kunnen ontwikkelen . . . Foucault beschouwt een discursieve formatie niet als onderscheiden door eenheid (van bijvoorbeeld objecten, Concepten, methode) die door haar elementen wordt verschaft., Een discursieve formatie is eerder een ‘dispersie-systeem’ voor zijn elementen: het definieert een veld waarbinnen een verscheidenheid aan verschillende, zelfs tegenstrijdige, verzamelingen elementen kunnen worden ingezet.
de “eenheid” van een bepaalde discursieve formatie wordt bepaald door de regels voor de werking ervan. Foucault stelt dat er vier’ soorten ‘ regels zijn die de vorming regelen: (1) Regels voor de vorming van objecten; (2) regels voor de vorming van Concepten; (3) regels die verschillende interventieprocedures specificeren; (4) regels voor de vorming van strategieën., Er is een zekere mate van post-theoretiseren hier, in dat Foucault de methodologie van zijn eerdere werken hertekent, dus is er meer nadruk op de ‘eenheid’ van de eerdere discursieve formaties, dan op hun status als systemen van verspreiding. Dit blijkt ook uit de mate waarin bepaalde ‘regels’ voorrang krijgen boven andere., Deleuze beschouwt dit echter als Foucault dat ‘de fundamenten legt voor een nieuwe pragmatiek’, in die zin dat de’ regels ‘ bepalen hoe de elementen van het systeem ten opzichte van elkaar functioneren; er is geen transcendentale verzameling regels die boven de discursieve formatie uitstijgt om orde te scheppen en alle andere te beschrijven.,
Terwijl alle van Foucault ‘ s teksten snel beïnvloed op de wereld van de literaire theorie en andere methodieken binnen de geesteswetenschappen – vooral nadat hij begon met een bezoek aan de VS in de vroege jaren 1970 – het is misschien wel zijn Surveiller et punir: Naissance de la prison (1975), vertaald in 1977 als Discipline, toezicht en straf: de Geboorte van De Gevangenis, dat is blijven inspireren literaire critici., Dit gaat niet zozeer over het onderwerp van het boek, maar over de metafoor van internalized surveillance, die het meest memorabel is belichaamd in Jeremy Bentham ‘ s gevangenisontwerp genaamd het panopticon. Foucault ’s concept van de’ microfysica van macht ‘ suggereert dat moderne disciplinaire methoden worden geïnternaliseerd en onderwerpen produceren die worden gevormd via een netwerk van relaties. De traditionele ‘top down’ notie van macht wordt dus vervangen door een die horizontaal is, niet verticaal., Het panopticon, een gevangenis waar de gevangenen denken dat ze volledig in de gaten worden gehouden, functioneert als een metafoor die uitlegt hoe en waarom proefpersonen zo hun eigen gedrag veranderen. Toegepast op talloze literaire teksten, leeft het panopticon voort in talloze werken van de literaire theorie. Zelfregulatie wordt vanuit een ander perspectief onderzocht in Foucault ‘ s laatste werken, een reeks studies genaamd A History of Sexuality., In vele opzichten kan deze schijnbare verschuiving van de focus, van disciplinaire discoursen en instellingen die zichzelf radicaal hebben veranderd en opnieuw uitgevonden, naar die van het lichaam en de sexualiteiten, inderdaad de belangrijkste continuïteit zijn in Foucault ’s werk, aangezien lichamelijke regimes altijd een subtekst zijn geweest, of ze nu openlijk of verborgen zijn, tekstueel of autobiografisch, in zijn benadering; Foucault’ s impact blijft hoog als de hedendaagse geesteswetenschappen de trajecten van zijn denken volgen, en de discontinue, maar traceerbare contouren van zijn kaart van kennisproductie en-zijn.